Uçak krizinin hemen ardında Türkiye ye karşı Rusya nın uyguladığı yaptırımlarda ön plana çıkan ve biraz da magazin yönü ile ilgi çeken Domatesin hikayesini rakamlar ile görmenin sizler içinde ilginç olacağını düşündük,şöyleki ;
Yasaklamanın ardından Türkiye sebze ihracatçıları Rusya ile özel gümrük ilişkileri olan ülkelere ürün akışını yönlendirdi bu durumu gösteren rakamlar ;
Rusya nın Belarus dan Domates ithalatı 7 kat ,Kazakistan dan ithalat 12,2 kat , Azerbaycan dan ithalat 54,1 kat artış gösterdi.
Yukarıdaki artışların olduğu kısa dönemde ise Rus üreticiler sadece 500 milyon dolar gelir elde edebildiler.
Yasak başlayana kadar Rusya pazarına giren ithal domates miktarının %43 ü Türkiyeden gelmekteydi.
Domates yasağının şu anda kaldırılması durumunda Rus üreticiler halen rekabet gücüne tam ulaşamadılar ve %20 daha pahalı durumdalar.
Rekabet fiyatına ulşılması için Rusya da seracılık yatırımlarının artması ve başlayan yatırımların tamamlanması gerekiyor ve buda en az 3 sene zaman gerektiriyor.
1 ocak 2016 başlangıç sayarak Rusya da seracılığa yapılan yatırım tutarı devlet kredisi 150 milyar ruble.(yani 1 senede üreticilerin kendi yatırımları hariç kullandıkları devlet banka kredileri 2,6 milyar dolar).
Rusya Ulusal tarım enstitüsü nün kabul gören eylem planına göre hedef 2020 de ülke ihtiyacı sera ürünlerinin %90 ını iç pazardan karşılamak.Sürekli konuşulan 3 sene sürede bu takvime göre telaffuz edilmektedir.
Çin 120 bin hektar,japonya 60 bin hektar olmak üzere güney kore ve kanada firmları 2019 da üretime başlamak üzere devasa sera alanları kurmaya Rusya nın farklı bölgelerinde devam etmektedir.
Rusya da yetişmiş ve iş imkanı kısıtlı ziraat mühendisi bolluğu ,enerji nin ucuz olması, mevcut enerjilere yakın arazi sorunu olmaması, Rus üreticisinin dışında yabancı Agro firmalarını da Rusya ya çekmektedir.
Rusya da ruble hesaplara bankaların verdiği faiz oranı %10 ,seracılık yatırımlarında kar oranı ilk sene %25 olarak hesaplanmaktadır.
Seracılık projelerinde yeni bir uygulama da şöyle ; proje ile bankaya başvuran firma ,proje maliyetinin %20 sini kendisi karşılıyor ve kalan %80 bölümünü banka kredi olarak veriyor.Sera üretime geçtiği tarihte tarım bakanlığı yatırımcının %20 lik yatırımını üreticiye teşvik olarak iade ediyor (yeni tarım teşvik kanunu no.624)